Bedrijf verkopen de non-compete clausule

In veel overnameovereenkomsten vormt de ‘non-compete clausule’ een belangrijk onderdeel, en dat is niet zo vreemd: de waarde van een MKB-bedrijf zit vaak voor een (groot) deel in de ondernemer. Hij of zij heeft veel kennis van de branche, de business en beschikt waarschijnlijk over een uitgebreid netwerk van klanten en leveranciers. Deze waarde is niet altijd even makkelijk te vangen in een bedrijfsovername. Het kost tijd om kennis en contacten over te dragen en het allerlaatste wat een koper zou moeten willen is dat de verkoper snel na de overdracht een concurrerende onderneming opricht. 

Het niet-concurreren beding is dus een contract clausule die vaak langskomt en het is belangrijk om goed stil te staan bij de afspraken die je (zowel als koper als verkoper) maakt. In dit artikel licht onze partner Sander Scholten van OvernameAdvies toe wat exact een non-compete is, wat de strekking ervan is en wat de praktische aandachtspunten erbij zijn.
 

Wat is de non-compete clausule? 

Deze clausule vind je vaak terug in arbeidsovereenkomsten en vormt een beding tussen werkgever en werknemer waarbij de laatste het verbod wordt opgelegd om na afloop van het arbeidscontract vergelijkbaar werk uit te voeren bij een concurrerend bedrijf (of deze op te richten).

En om vergelijkbare redenen vind je deze clausule ook vaak terug in bedrijfsovername contracten: de koper wil borgen dat de verkoper na overdracht van de onderneming geen concurrerende activiteiten ontplooid (als ondernemer of werknemer).

De non-compete clausule wordt ook wel het concurrentiebeding genoemd, het non-concurrentiebeding of het niet-concurrentiebeding. 
 

Wanneer heb je deze clausule nodig? 

Als werkgever investeer je in het talent en de skills van je werknemers. Als een van de personeelsleden na jaren training te hebben genoten besluit te vertrekken, dan verliest de werkgever veel opgedane kennis en informatie. Je wil niet dat deze ‘waarde’ zonder meer door een concurrent kan worden ingezet, want dit zou schade opleveren. Je wil dus voorkomen dat een concurrent jouw vertrekkende werknemer mag aannemen. Hier is de non-compete clausule voor van toepassing. 

Daarnaast komt de clausule dus vaak voor in de setting van een bedrijfsovername: de ondernemer gaat zijn bedrijf verkopen en de koper wil uiteraard maximaal van de waarde kunnen genieten van het bedrijf dat hij of zij overneemt. Die waarde zit echter voor een deel in de ondernemer (en zijn personeel, zie de alinea hierboven). De transitie van dit stukje waarde moet je primair borgen door (het opstellen van) gedetailleerde werkprocessen en een uitgebreide overdrachtsperiode. Maar een zeer effectieve stok achter de deur vormt de non-compete clausule. Niet alleen heb je dan goede afspraken gemaakt over de overdracht van de kennis en het netwerk van de verkoper naar de koper, maar ook verbied je hiermee de verkoper om zelf gebruik te maken voor eigen gewin van zijn kennis en netwerk (ten koste van de koper). 
 

Wat regel je in een non-compete? 

In dit beding kunnen zeer specifieke afspraken gemaakt worden, afhankelijk van de branche waarin men werkzaam is. Zo kunnen er afspraken gemaakt worden over welke werkzaamheden men wel mag verrichten na afloop van de overeenkomst of de bedrijfsoverdracht en welke niet, in welke regio er niet gewerkt mag worden, hoelang de afspraken gelden en wat de boete is als de afspraken worden overtreden.

Het is verstandig om in deze clausule specifiek en concreet te zijn. Zeker als verkoper wil je nog wel nieuwe (niet-concurrerende) activiteiten kunnen ontplooien en dan moet de non-compete niet te breed zijn geformuleerd.

Denk aan een webwinkelhouder: stel dat men een succesvolle webshop in tuingereedschap heeft verkocht, dan ligt het voor de hand dat de verkoper geen online shop in tuingereedschap mag starten, overnemen of er anderszins voor werken in de 3 jaar na verkoop. Maar een nieuwe shop openen in kinderkleding moet kunnen: een te brede formulering zou tot gevolg kunnen hebben dat de verkoper überhaupt geen webshop meer kan starten en dat lijkt onwenselijk als de verkoper zijn ervaring ook op een niet-concurrerende wijze voor zichzelf kan inzetten.
 

Aandachtspunten/tips 

Bij het opstellen van een non-compete moet allereerst goed gelet worden op de hieraan gestelde juridische eisen. In het geval van een arbeidscontract zijn bijvoorbeeld de eisen van art 7:653 BW bindend. Verder moet er goed gelet worden op specifieke bepalingen die worden vastgelegd: zo is het niet toegestaan om een onredelijk bezwarende bepaling op te nemen ten opzichte van de wederpartij. Denk hierbij aan een non-compete voor de duur van 25 jaar. Zo’n bepaling kan (en zal waarschijnlijk) door een rechter ongeldig worden verklaard op grond van het feit dat deze onredelijk is. 

Daarnaast is een veel voorkomend probleem dat de non-compete te breed wordt geformuleerd. Denk aan het opnoemen van alle eventueel mogelijke concurrerende activiteiten, waardoor het bijna onmogelijk wordt om ergens anders aan te kunnen werken. 

Een rechter zal aan de ene kant naar het criterium van ‘zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen’ kijken en aan de andere kant naar het criterium ‘onredelijk bezwarend’. Afhankelijk van de situatie zal de rechter een overweging maken waarin koper of verkoper in het gelijk wordt stelt. 

Advies 

De beste oplossing is het opstellen van een non-compete die redelijk is voor beide partijen. Zolang het concurrentiebeding specifiek genoeg is en voldoet aan de wettelijke vereisten, worden veel onduidelijkheden en de daaruit volgende problemen en rechtszaken voorkomen. De koper verlaagt zo zijn/haar risico, het voor de verkoper duidelijk is wat hij/zij nog wél mag na de overdracht, zodat er in alle redelijkheid een nieuwe inkomstenbron kan worden opgebouwd. Een win-win voor beide partijen. 

Over de auteur
Sander Scholten is mede-oprichter van OvernameAdvies.nl en als adviseur aangesloten bij Bedrijventekoop.nl. Hij is als register valuator ingeschreven bij het NIRV en publiceert regelmatig over (e-commerce) overnames en waarderingen. 

Zelf je bedrijf verkopen?

Wil jij je bedrijf verkopen? Bekijk de mogelijkheden die wij bieden.

Wil je op de hoogte blijven van ons actuele aanbod?

• Schrijf je dan hier in voor onze gratis nieuwsbrief, waarin wekelijks het nieuwste aanbod voorbij komt!
• Volg ons dan op Twitter, Facebook of LinkedIn!
• Meld je hier aan voor de zoekservice en ontvang als eerste bericht wanneer een profiel geplaatst wordt!