Bedrijfsoverdracht is kruitvat vol emotie

Roermond - Een bedrijfsoverdracht lijkt op het eerste gezicht een rationele beslissing. In de praktijk is het echter een kruitvat van emotie. Tien tot dertig procent van de bedrijfsoverdrachten mislukt. Bij het merendeel van deze afketsende bedrijfsoverdrachten spelen uit de bocht vliegende emoties een rol. Limburg Onderneemt inventariseert emotionele valkuilen en geeft tips om uw emoties de baas te worden.

De Kamers van Koophandel organiseren regelmatig bijeenkomsten over bedrijfsoverdracht

Tot 2010 staan er in Nederland plusminus honderddertig bedrijven in de etalage. De oorzaak is vooral demografisch van aard: de vergrijzing en ontgroening slaan keihard toe. Nog niet zolang geleden werd bedrijfsoverdracht op een puur zakelijke wijze benaderd. Volgens vroegere economische theorieën handelt de verkoper puur rationeel. Een ondernemer was in die visie een homo economicus die probeert om de verkoopprijs te maximaliseren. Emoties zouden geen rol spelen. Niets is echter minder waar. “Bedrijfsoverdracht is bij uitstek een emotioneel proces. Dit geldt in het bijzonder voor familiebedrijven”, vertelt Ger Smith, bedrijfsadviseur van de Kamer van Koophandel in Maastricht. “Ondernemers zien hun bedrijf als hun kindje of als hun levenswerk. Ze willen dat de rechten van hun personeel worden gewaarborgd, de onderneming in goede handen komt en willen een optimale prijs ontvangen. Het is de kunst om de vrijkomende emoties te onderkennen en in balans te brengen. Door een goede adviseur in te schakelen en bij het proces te betrekken, kun je ervoor zorgen dat de zakelijke kant van het verhaal tijdens het verkoopproces centraal blijft staan.”

Zorg er voor dat je niet in het beruchte zwarte gat valt

Eigen rol minder prominent

Een succesvolle overdracht is meer dan het op rij zetten van bezittingen en schulden, het uivoeren van een due dilligence onderzoek en het bepalen van de winst en deze vermenigvuldigen met de X-factor. Elke transactie is maatwerk en vereist een zorgvuldige voorbereiding. Een intuïtieve ad hoc verkoop, bijvoorbeeld omdat u ‘het ondernemen zat bent’, is gedoemd te mislukken. Ook loopt u dan de kans om in het beruchte zwarte gat te vallen. Iedereen weet voorbeelden van ondernemers die plotseling stopten en vervolgens depressief werden of een hartaanval kregen. Zorg ervoor dat u iets te doen heeft na de verkoop. Voor het op goede wijze verkoopklaar maken van uw onderneming (fiscaal, financieel en strategisch) staat trouwens sowieso plusminus vijf jaar. Besteed in die tijd ook voldoende aandacht aan de emotionele kant van het verhaal. Praat bijvoorbeeld uitgebreid met vertrouwelingen over uw plannen. Communiceer open met uw medewerkers en maak het middenkader van het bedrijf deelgenoot van problemen en uitdagingen. Besef dat er niet alleen bij u, maar ook bij uw personeelsleden emoties loskomen. Gun iedereen de tijd om aan het idee van overdracht te wennen. Belangrijk is dat de onderneming centraal komt te staan en niet de ondernemer zelf. Als u onmisbaar bent, heeft het bedrijf voor een koper weinig waarde omdat hij een groot risico loopt dat klanten na de verkoop het hazenpad kiezen. Zodra uw eigen rol minder prominent is, kunt u uw bedrijf beter verkopen. U haalt zo letterlijk een stuk emotie uit uw bedrijf. “Niemand kent de heer Mc Donalds, maar iedereen kent het concept Mc Donalds”, aldus bedrijfsadviseur Ger Smith. Besef tot slot dat de overname van een bedrijf voor de koper wel degelijk vooral een rationele beslissing is. Neem dus alle maatregelen die nodig zijn om van de bedrijfsoverdracht geen emotioneel kruitvat te maken. Het zou zonde zijn als de verkoop straks door irrationele verwachtingen afketst en u straks uw pensioen op pijnlijke wijze misloopt.

Uw emoties de baas

Vijf tips om uw emoties in goede banen te leiden.

1. Start drie tot zes jaar voor de overdracht met het bedrijfsklaar maken van uw bedrijf. U kunt op die manier rustig aan het idee van bedrijfsoverdracht wennen. Tevens voorkomt u dat op het moment suprême onnodige emoties omtrent fiscale, juridische of financiële zaken ontstaan. 2. Zorg ervoor dat de onderneming in plaats van de ondernemer centraal komt te staan. Een bedrijf dat niet staat of valt met de persoon van de ondernemer is beter te verkopen. 3. Praat met anderen over de bedrijfsoverdracht. Het is belangrijk om met anderen over de bedrijfsoverdracht te praten. Op die manier krijgen uw emoties niet de kans om met u op de loop te gaan. 4. Betrek adviseurs bij de bedrijfsoverdracht. Adviseurs zijn met hun uurtje factuurtje aanpak zeker niet goedkoop. Toch is een goede adviseur niet duur omdat hij de kans op een geslaagde bedrijfsoverdracht verhoogt. Een adviseur filtert ongewenste emoties uit het verkoopproces. 5. Zoek informatie en bezoek meerdere seminars over bedrijfsoverdracht. Door over bedrijfsoverdracht te lezen en informatiebijeenkomsten te bezoeken, begrijpt u steeds beter welke elementen bij een bedrijfsoverdracht spelen. Hiernaast went u zo langzaam maar zeker aan het feit dat het afscheid van uw levenswerk zich daadwerkelijk aandient.