De activa-passivatransactie

Er bestaat niet zoiets als een standaard bedrijfsovername. Elke bedrijfsovername zit anders in elkaar. Zo zijn er bij het overnemen van een BV twee transactievormen. Een transactievorm is de aandelentransactie. De andere is de activa-passivatransactie. Die laatste wordt in deze blog verder uitgelicht.

Mogelijkheden

Welke mogelijkheden zijn er allemaal bij het kopen van een bedrijf? In het geval van een eenmanszaak, een maatschap of een VOF is dat niet zo moeilijk, want daar is de keuze beperkt tot één mogelijkheid: een (gedeelde) feitelijke overdracht van activa en passiva. Bij de overdracht van een BV kunt u kiezen tussen een aandelentransactie of een activa-passivatransactie. Maar wat houdt dat dan in, zo’n activa-passivatransactie?

Descriptie

Bij deze vorm van bedrijfsovername worden de activa en passiva door de verkoper aan de koper overgedragen. De BV zelf wordt hierbij niet overgedragen. Het gaat slechts om de bezittingen en schulden die van de BV naar de koper gaan. De koper maakt het geld over naar de BV en krijgt in ruil daarvoor alle activa en passiva. Wanneer een BV na een activa-passivatransactie slechts geld in kas heeft, maar verder niets meer bezit, spreekt men van een kasgeld-BV.

Omslachtig

Een bedrijfsoverdracht door middel van een activa-passivatransactie is erg omslachtig. Dit komt doordat elk activum en elk passivum afzonderlijk overgedragen moet worden volgens de juridische regeling. Ook moeten alle onderdelen van de verkoop zo exact mogelijk worden beschreven. Het is namelijk erg belangrijk dat het bij alle betrokken partijen duidelijk is hoe de transactie er precies uit komt te zien. Vaak betreft een activa-passivatransactie machines, inventaris, voorraden en personeel, maar het kan ook zomaar betrekking hebben op liquiditeit, debiteuren, crediteuren en bankschulden.

Kenmerken activa-passivatransactie

Het object van de transactie zijn de activa en eventueel ook de passiva. Wanneer de passiva ook schulden, claims of verborgen verplichtingen bevatten, kan de koper hiervoor niet aansprakelijk worden gesteld. Mocht een koper bereid zijn om enige verplichtingen over te nemen, omdat dit de onderneming ten goede komt bijvoorbeeld, kan er altijd wel het een en ander contractueel geregeld worden.

Alle bij de transactie betrokken onderdelen dienen gedetailleerd beschreven te worden.

Bij de notariële akte dient de overdracht van registergoederen te worden bevestigd.

Over een transactie van onroerende goederen moet de koper overdrachtsbelasting betalen. Hierover mag hij onder voorwaarden jaarlijks afschrijven als de belasting samen met de onroerende goederen op de balans wordt geactiveerd.

Voorafgaand aan de overdracht dienen alle debiteuren op de hoogte te zijn van wat er staat te gebeuren. Eventuele vorderingen op naam kunnen overgedragen worden via een akte van cessie. Zonder toestemming van de schuldeisers kunnen er geen schulden mee worden overgenomen in de activa-passivatransactie. Vaak is het de beste oplossing om de schulden gewoon af te betalen, voordat de overname plaats vindt.

Medewerkers gaan eigenlijk altijd automatisch met de rest van het bedrijf mee naar de nieuwe eigenaar. Alle rechten en plichten jegens het personeel horen daar uiteraard ook bij. Zijn er nog achterstallige betalingen? Deze behoren nu tot de verantwoordelijkheid van de overnemer, tenzij dit anders is afgesproken.

De nieuwe eigenaar moet alle contracten met afnemers, leveranciers, huurders, verzekeraars et cetera vernieuwen. Zij zijn immers allemaal een contract aangegaan met een andere ondernemer van een ander bedrijf. Het is prima als deze contacten er allemaal voor kiezen om door te gaan met de koper, maar ze zijn niet er niet toe verplicht.

Zijn er bezittingen waarover een investeringsaftrek is genomen in de afgelopen vijf jaar? Deze aftrek dient net als de bijbehorende bezittingen te verdwijnen uit de BV en moet moet dus (deels) terugbetaald worden.

Als de onderneming midden in een opdracht van een klant zit, wordt deze opdracht ook gewoon overgedragen aan de koper, mits de klant natuurlijk akkoord gaat met het voortzetten van de taak onder leiding van de nieuwe eigenaar. Alle tijd en energie die de verkoper al in de opdracht gestopt heeft, wordt meestal gezien als goodwill. Vaak is het erg moeilijk voor koper en verkoper om het erover eens te worden wat de hoogte is van die goodwill.

Afschrijven kan gewoon over de aanschafwaarde van de activa en de goodwill. Goodwill wordt doorgaans afgeschreven in tien termijnen van een jaar.

Wanneer de activa een bepaalde meerwaarde hebben opgebouwd, wordt dit belast in de verkopende BV.

Na voltooiing van de activa-passivatransactie is er eigenlijk een geheel nieuw bedrijf ontstaan. De activa en passiva zijn overgegaan naar een ander bedrijf met een andere naam, een andere eigenaar, een andere bedrijfsvoering en een ander doel. Ook juridisch gezien is dit een nieuw bedrijf.

Wanneer een activa-passivatransactie?

Zoals u misschien al gemerkt heeft, is een activa-passivatransactie erg aantrekkelijk voor een koper. In de praktijk gaan de meeste overnames toch volgens een aandelentransactie, omdat dit de voorkeur van de verkoper heeft. De positie van de verkoper speelt daarom een grote rol in de keuze voor een transactievorm. Wanneer de verkoper erg sterk staat, kan hij gewoon een aandelentransactie afdwingen. Bij een minder sterke positie van de verkoper zien we het tegenovergestelde. Nu heeft juist de koper een sterke positie, waardoor een activa-passivatransactie misschien wel gerealiseerd kan worden.

Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog, neem dan hier even contact op