Het bedrijf van uw werkgever overnemen

Als u het bedrijf van uw werkgever overneemt, verandert u plotseling van werknemer, of manager, in een ondernemer. Deze zogenaamde Management Buy-Out (MBO) vraagt om een gedegen voorbereiding en planvorming. In het proces van een Management Buy-Out is het aan te raden om ondersteuning te vragen van accountants, fiscalisten, juristen en fusie-adviseurs, maar soms ook van uw branchevereniging. Meer informatie hierover is te vinden in de Adviseurswijzer. MBO's raken de laatste jaren steeds meer in trek, en vormen een alternatief voor verkoop aan een ander bedrijf.

Belangrijke factoren bij een MBO

Een succesvol verloop van een MBO is van verschillende factoren afhankelijk:

• timing;
• ondernemerskwaliteiten;
• kwaliteit van de voorbereiding;
• ontwikkelingen in de markt;
• kwaliteit van het ondernemingsplan;
• keuze van financiers en adviseurs.

De timing heeft u niet altijd in de hand, omdat het initiatief ook door anderen kan worden genomen, zoals de eigenaar van het bedrijf of de financiers. Is een eigenaar op leeftijd en heeft hij geen opvolger, terwijl het bedrijf financieel gezond is en goede vooruitzichten heeft, dan heeft u een ideale startpositie voor een MBO. Niettemin moet er aan één of meer van de bovenstaande criteria worden voldaan. Anders is een MBO nauwelijks haalbaar.

Grotere verantwoordelijkheid

Een goede manager is niet altijd ook een goede ondernemer. Dat vraagt andere capaciteiten. Een ondernemer heeft een grotere verantwoordelijkheid en wordt geconfronteerd met risico's. Een juiste voorbereiding is essentieel voor het slagen van een MBO. Een manager behoort zich af te vragen of een buy out in zijn carrière past en of het financieel verantwoord is; hoeveel kan hij investeren. Voorts is een gedegen analyse van de onderneming en de markt belangrijk.

Marktanalyse

Ten aanzien van de markt dient de manager te onderzoeken wat dit zowel producttechnisch als geografisch inhoudt. Hij moet zich onder meer afvragen:

• Wat is het marktaandeel van de onderneming en wat zijn de verwachtingen?
• Hoeveel concurrenten zijn er en wat is hun positie?
• Welke maatregelen zijn er te verwachten van de overheid, bijvoorbeeld ten aanzien van vergunningen en belastingen?
• Is er voldoende geschoold personeel aan te trekken?

Belangrijke informatie over de markt is te vinden in de Branchewijzer van de KvK.

Ondernemingsplan

Cruciaal voor een succesvolle MBO is een goed ondernemingsplan. Behalve een leidraad voor de manager is het een ondersteuning als er een financieringsaanvraag moet worden ingediend. Zo'n plan bestaat uit de volgende onderdelen:

• samenvatting;
• historie;
• activiteiten;
• markt en perspectief;
• concurrenten;
• organisatie;
• management en personeel;
• strategie en actieplannen;
• financiële gegevens;
• prognose.

Financiering

Omdat eigen financiële middelen in de regel niet voldoende zijn voor een MBO, moet er naar andere financieringsmogelijkheden worden gezocht. Voorbeelden hiervan zijn:

• (achtergestelde) lening van de verkopers;
• nabetaling (earn out) die afhankelijk is van het resultaat;
• gefaseerde overname;
• bankleningen;
• vermogende particulieren (informal investors);
• participatiemaatschappijen.

Het is verstandig om eerst de financieringsmogelijkheden met de eigenaar van het bedrijf te bespreken. Voor wie denkt steun nodig te hebben, bestaat er de mogelijk om bij een MBO-proces adviseurs in te schakelen, zoals accountants, fiscalisten, juristen en fusie-adviseurs. Als gebruik wordt gemaakt van een adviseur is het aan te raden om als koper en verkoper ieder een eigen adviseur aan te trekken. De financiële belangen zijn immers strijdig!

Doorschuiven fiscale boekwaarde

Bij verkoop van een onderneming dient door de verkopende partij met de fiscus afgerekend te worden. Indien de onderneming onder de inkomstenbelasting valt, bestaat er sinds 1 januari 2001 voor de overdrager een mogelijkheid om de fiscale boekwaarde naar zijn opvolger door te schuiven. Voorwaarde voor deze geruisloze doorschuiving is dat de nieuwe manager voorafgaand aan de bedrijfsoverdracht minimaal drie jaar met de huidige manager de onderneming heeft geëxploiteerd. Zowel de overdrager als de overnemer moeten gedurende die drie jaar als ondernemer zijn aangemerkt. Afhankelijk van de keuze van de overdrager heeft dit voor u naast financiële ook fiscale gevolgen. Advies van een terzake deskundige is hierbij essentieel.

Meer informatie: De adviseurs die kunnen helpen bij de bedrijfsoverdracht, zijn te vinden in de KvK Adviseurswijzer. Via de Branchewijzer van de KvK is veel informatie te vinden over de verschillende branches. Als beginnend ondernemer is het, naast de aspecten rond de overdracht, van groot belang te weten wat er komt kijken bij het starten van een bedrijf. Stel u daarom goed op de hoogte van wat er komt kijken bij het Starten van een onderneming.