Kan je onderhandelingen afbreken tijdens een bedrijfsovername-proces?

Onze partner Henk de Jong van Take 5 is als overnameadviseur regelmatig betrokken bij bedrijfsovernames. Hij deelt via dit bericht zijn kennis betreffende het staken van onderhandelingen. 

Op het moment dat een ondernemer zijn bedrijf wil verkopen gaat hij op enig moment de onderhandelingen aan met een, op het eerste gezicht, geschikte kandidaat. Tijdens de onderhandelingen kan je er achter komen dat deze kandidaat toch niet de geschikte koper van jouw bedrijf is. Je besluit de onderhandelingen af te breken. 
Ondanks dat dit met regelmaat gebeurt moet je hier toch niet te licht over denken. Vanuit beide partijen is er een investering gedaan in geld en moeite. Beide partijen hebben zich kwetsbaar opgesteld door persoonlijke en bedrijfsgevoelige informatie te delen. Daarom houdt het stoppen van onderhandelingen meer in dan enkel het stoppen met de gesprekken.
 

Gevolgen stoppen onderhandelingen

Als onderhandelingen voortijdig afgebroken worden, kan dit mogelijk leiden tot een bestraffing of boete, echter is dit niet vaak aan de orde. Tot het moment van het tekenen van de definitieve koopovereenkomst, bevinden beide partijen zich in een “grijs gebied”. Dit noemt men ook wel de pre-contractuele fase. De tijdens de onderhandelingen gemaakte afspraken zijn tot dat moment vastgelegd per e-mail in een intentieverklaring of een voorlopige koopovereenkomst.
 

Rechtspraak

Volgens de rechtspraak geldt bij het afbreken van de onderhandelingen de hoofdregel dat de onderhandelende partijen zogenaamde contractvrijheid hebben. Beide partijen mogen zelf bepalen of een aanbod aanvaard wordt of niet. Zo geeft de rechtspraak ook aan dat partijen vrij zijn de onderhandelingen te mogen afbreken. Echter, dit recht is niet onbegrensd en wordt ingeperkt door de begrippen redelijkheid en billijkheid. Deze begrippen houden in dat zij van grote invloed zijn op de wijze hoe de partijen volgens algemeen sociaal aanvaardbare normen met elkaar om moeten gaan. Als de onderhandelingen worden afgebroken en dit tot een juridische procedure leidt, gaat een rechter kijken of de aanvaardbaarheid gevolgen heeft gehad op de afgebroken onderhandeling. Daarnaast kijkt een rechter of er sprake is van bijzondere omstandigheden en de hoeveelheid kennis die beide partijen hebben over de betreffende onderneming.

Schadevergoeding 

Het kan ook zo zijn dat de afbrekende partij een schadevergoeding moet betalen of dat er verplicht wordt om de onderhandelingen voort te zetten. Dit is één van de grootste risico’s die je als partij loopt als je voortijdig de onderhandelingen staakt. Indien een schadevergoeding moet worden betaald, kan dit gaan over de gemaakte kosten en de gederfde winst. De gemaakte kosten kunnen bijvoorbeeld de kosten voor een adviseur, jurist of advocaat zijn. Gederfde winst kan een rol spelen bij een schadevergoeding. De derving moet dan wel bewezen worden en dat in de praktijk blijkt dat erg lastig te zijn. Er moet bij derving een causaal verband zijn tussen het afbreken van de onderhandelingen en de derving van de winst en in zijn algemeen is dat moeilijker om vast te stellen dan sommige mensen denken.

Belang contractvrijheid 

Door contractvrijheid kan én mag je zelf bepalen of je de overeenkomst sluit of afbreekt met de desbetreffende partij. Om van deze vrijheid te genieten, is het van belang dat er tijdens een verkoop- of koopprocedure duidelijk wordt gecommuniceerd. Dit betekent niet alleen in een verklaring, maar ook in het contract en in de e-mails. Zorg er dus voor dat er duidelijke voorbehouden vastliggen, dat er pas een deal tot stand kan komen als alle besproken onderwerpen en ideeën wederzijds akkoord zijn bevonden. Daarnaast is het ook belangrijk dat er duidelijk wordt omschreven welke vervolgstappen er moeten worden ondernomen om tot een akkoord te komen. Daarmee schep je de juiste verwachtingen naar elkaar toe en daardoor voorkom je juridische problemen.

Begeleiding

Ben je voornemens je bedrijf te verkopen? Schakel dan tijdig een specialist in. De jarenlange ervaring van een specialist kan je helpen het bedrijfsovernametraject in goede banen te leiden en je te behouden voor eventuele dealbrekers. Bedrijventekoop.nl beschikt over een netwerk van gedegen specialisten. 

Henk de Jong
Take 5